Ali bin İsa: İlk Göz Hastalıkları Kitabının Yazarı

Göz hastalıkları hakkında ilk defa kitap yazan Müslüman tıp alimi. Müslümanlar arasında “Kehhal”, Avrupa’da ise “Hally Jesu” isimleriyle meşhur olmuştur. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. 1039 (H. 430) senesinde Bağdat’ta vefat etti.

Ali bin İsa el-Kehhal’ın, İslam aleminde ve batıda meşhur bir tıp alimi olarak bilinmesinin sebebi, yazmış olduğu Tezkiret-ül-Kehhalin adlı eseridir. On dokuzuncu asrın ortalarına kadar bir benzeri yazılmamış olan bu eserde, eski eserlerin tetkikinden elde ettiği, o devrin tıp alimlerinden öğrendiği ve uygulama sırasında elde ettiği bilgileri toplamıştır. Eser üç ana bölümden meydana gelmiştir: Birinci bölümde; gözün anatomisi, fizyolojisi, tabakaları, damar ve sinirlerin incelenmesi, her bir tabakanın başlangıç ve sonu, sağladığı faydalar ve beslenme kaynakları anlatılmaktadır.İkinci bölümde; gözün dış hastalıkları ve tedavileri, göz kapağı, gözyaşı bezleri, kornea ve uveanın hastalıkları ve tedavileri, katarakt ve ameliyatı hakkında bilgi verilmektedir. Eserin üçüncü bölümünde ise gözün iç hastalıkları ve tedavileri ve görme hastalıkları konularında bilgiler verilmektedir.

Ali bin İsa el-Kehhal'in bu önemli eseri İslam Aleminde ve Avrupa'da tanındı. Latince'ye tercüme edildi. 19.Asrın ortalarına kadar tıp tarihçileri gözle ilgili daha mükemmel bir eserin yazılmadığını ifade etmişlerdir.

Yorumlar